Spaceracen in de klas 

Dit artikel is eerder al gepubliceerd in ‘Factor D’ – vakdidactiek blad voor economie-onderwijs.

Als docent is het ontzettend belangrijk dat je feedback ontvangt over het niveau van je leerlingen en over het rendement van je les. Een les geven is één ding, bepalen of jouw les het resultaat teweeg brengt wat je van tevoren voor ogen had is heel wat anders. Zeker in een klas van 31 leerlingen (ze bestaan weet ik uit eigen ervaring) is het nog niet zo gemakkelijk om van elk van die leerlingen te weten te komen hoever ze met de stof zijn en welk leerrendement mijn les heeft bij deze leerlingen.

In de praktijk betekent dit vaak dat het uiteindelijke proefwerk en het bijbehorende cijfer een eerste of hooguit tweede indicatie geeft over het niveau van vele van mijn (en wellicht ook jouw) leerlingen. Dit soort toetsen noemen we ook wel summatief toetsen.

Een mooie vraag is in deze: “hoe kun je op een laagdrempelige manier, zonder er direct een cijfer aan te verbinden (formatief toetsen), toch het niveau van je leerlingen meten?” (en daarmee het leerrendement van je lessen).

Het antwoord ligt in onverwachte hoek, zeker voor de scholen waar mobieltjes volgens de regels in het kluisje horen en niet in de les! Je gaat namelijk Spaceracen. Dit kan allemaal via www.socrative.com. Als docent maak je hier een account aan. Vervolgens kun jij je eigen quizzen samenstellen. Je hebt de keuze uit juist/onjuist vragen, open vragen of multiple choice vragen.

Figuur 1: voorbeeld quizvraag economie

Wanneer je eenmaal een quiz hebt aangemaakt kun je deze op meerdere manieren gebruiken. Zo kun je kiezen voor een quiz waarbij jij bepaalt hoe lang de leerlingen hebben om de vragen te beantwoorden (teacher paced) of juist op het tempo van elke individuele leerling (student paced). Je hebt de mogelijkheid om bij elke quizvraag ook een (uitgebreid) antwoord neer te zetten. Wanneer een leerling een vraag beantwoord heeft, krijgt deze dus direct feedback en uitleg over het juiste antwoord. Extra opties zijn onder andere dat elke leerling de vragen en antwoorden in een andere volgorde voorgeschoteld krijgt.

Daarnaast kun je kiezen voor een zogenaamd ‘exit-ticket’. Deze gebruik je aan het einde van de les om met een paar korte vragen te checken hoe goed de leerling de uitleg heeft begrepen, wat de leerling deze les geleerd heeft en waar nog onduidelijk over heerst, zodat je hier volgende les op kunt terugkomen. De meest spectaculaire quiz (zeker in de ogen van de leerlingen) is het spaceracen. Daarover hieronder meer.

Laat ik eerst een andere vraag beantwoorden. Hoe gaan leerlingen jouw quizvragen beantwoorden? Het antwoord luidt als volgt: met hun smartphone of elk ander apparaat met een internetverbinding (laptop, Ipad etc.). Uiteraard helpt het ontzettend als er in het lokaal WiFi aanwezig is. Bedenk maar eens wat het effect in jouw klas zal zijn als je de volgende magische woorden uitspreekt: “pak nu allemaal je smartphone erbij”.

Je leerlingen laat je vervolgens naar de website van socrative gaan en kiezen voor login > student login. Eenmaal daar moeten de leerlingen een ‘room number’ invullen. Deze krijgen ze van jou als docent. Jouw specifieke nummer staat op jouw eigen beginscherm als docent. Na het invullen van het ‘room number’ krijgen de leerlingen een wachtscherm, tot het moment dat jij jouw quiz start. Je leerlingen krijgen dan één voor één de quizvragen op hun eigen smartphone of ander apparaat en kunnen deze beantwoorden. Als docent krijg ik tijdens de quiz, op mijn eigen scherm, live informatie over de antwoorden die mijn leerlingen geven. Het is zelfs mogelijk om de quiz klaar te zetten, en de leerlingen thuis (bijv. voorafgaand aan de les) de quiz te laten maken. Een quiz hoeft dus niet per sé in de les te worden gemaakt. Als docent kun je zelf een moment kiezen om de quiz te beëindigen en vervolgens kun je ervoor kiezen om als directe download of per mail een bestand te ontvangen waarin je per leerling kunt zien welke antwoorden zijn gegeven. Zo krijg je op een ontzettend leuke en interactieve manier feedback over het niveau van jouw leerlingen.

Één van de quizzen waar je ook het competitie element in meeneemt (en geloof me dat je leerlingen dit heel fanatiek doen) is de spacerace (hierboven al even genoemd). Daarbij projecteer je met een beamer of op een smartboard onderstaand scherm (zie figuur 2).

Figuur 2: spacerace

Elke leerling krijgt een eigen kleur (op het scherm helaas tot een maximum van vijftien, al zou je bijvoorbeeld teams van 2 of 3 kunnen maken afhankelijk van het aantal leerlingen) en bij het correct beantwoorden van een vraag zie je het ruimteschip vooruit schieten. Zo kan iedereen zien welke ‘kleur’ de meeste juiste antwoorden geeft en wie het verst vooruit komt met z’n ruimteschip. Natuurlijk weten de leerlingen zelf welke kleur zij hebben. Met behulp van het eindrapport (deze kun je natuurlijk ook op het scherm projecteren) kun je de scores en gegeven antwoorden nog eens met de klas doornemen. Om een veilig klimaat te creëren zou ik op het scherm alleen het zogenaamde “question specific pdf” projecteren. In dit bestand zie je geen namen, maar alleen de vraagstelling, het juiste antwoord en de hoeveelheid leerlingen die voor een bepaald antwoord hebben gekozen. Het is ook mogelijk om per leerling een individueel rapport te verkrijgen die je dan heel goed aan de leerling zelf kunt sturen (per e-mail bijvoorbeeld of in een bericht op een leeromgeving als Edmodo). Mocht je een klas hebben met leerlingen die een beetje competitie wel kunnen waarderen, dan zou je als docent bijvoorbeeld een ‘space-race klassement’ kunnen maken waarbij je aan het einde van een bepaalde periode een winnaar aanwijst met een leuke prijs.

Kost dit veel tijd? Dat valt wat mij betreft wel mee. Een uitgebreide quiz kost mij gemiddeld een uurtje om te maken en als je dit zo af en toe een keer doet of het samen doet met collega’s, dan heb je al snel een verzameling van quizzen. De exit ticket voor aan het einde van de les kost je zelfs helemaal geen tijd en geeft wel ontzettend waardevolle informatie.

Ik zou je in ieder geval van harte aanraden om met socrative te experimenteren en er je voordeel mee te doen! Een randvoorwaarde is natuurlijk wel dat alle leerlingen in jouw klas gebruik kunnen maken van een apparaat met daarop een internetverbinding. Ik zou het ontzettend leuk vinden als je jouw ervaringen en ideeën over socrative hieronder deelt door een berichtje achter te laten.

Hartelijke groeten,

Christiaan

Word je enthousiast van wat ik schrijf? Ik zou het leuk vinden als je hier beneden een reactie achterlaat.